EŞDEĞER KONUŞMA (*)
2017 Briç Yasaları ile getirilen en önemli değişikliklerden biri “Eşdeğer Konuşma” kavramıdır. Kusurlu oyuncu, yaptığı hatalı konuşmayı eşdeğer kabul edilen bir konuşma ile düzeltemediğinde, ortağına deklarasyon bitimine kadar Pas geçme mecburiyeti gibi çok ciddi kısıtlama uygulanmaktadır. Doğal olarak da, kusurlu oyuncu eşdeğer bir konuşma yapamayacağını anladığında, nihai deklarasyonu bir kerede vermek gibi bir risk ile karşılaşmak zorunda kalmaktadır.
Eğer kusurlu oyuncu, eşdeğer konuşma yapar ise; her hangi bir onarım yapılmadan ve ceza uygulanmadan konuşmalar devam eder. Bunu yapamazsa, ortağına sürekli Pas deme mecburiyeti gelir ve kusurlu oyuncunun tarafı defansta kalır ise, ortağına “çıkış kısıtı” cezası gelebilir.
Eşdeğer konuşmanın tanımı Yasa 23 de yapılmaktadır ve 3 şartı vardır;
Geri alınan bir konuşma yerine yapılan konuşma, aşağıdaki durumlarda “Eşdeğer Konuşma” dır;
- Geri alınan konuşma ile aynı veya benzer anlama geliyorsa veya;
- Geri alınan konuşmanın taşıdığı olası anlamların alt kümesini içeren bir konuşma ise veya;
- Geri alınan konuşmanın verebileceği bilgi ile aynı amacı (örneğin bir soru deklaresi veya röle) taşıyan bir konuşma ise.
Yukarıda ki tanımlamada sadece 2. Maddede ki “alt küme” kavramı açıktır. [Not HH: 2Karo Multi Kör & Pik yerine yapılan 2 Pik konuşması, ilk konuşmanın alt kümesidir. 2 renk belirten konuşma yerine tek renk belirten konuşma]
1. Maddede ki “benzer” ve 3. Maddede ki “aynı amaç” ise yoruma açık tabirlerdir.
“Benzer” tanımını biraz irdeleyelim;
Bir deklere [dikkat Pas, Kontr ve Sürkontr deklere değildir! Deklere löve talebidir], bir veya birden çok rengi belirten, renkteki uzunluğu ve elin gücünü tarif eden bir konuşmadır. Örneğin, 1♠ dekleresi, en az beş adet Piki olan 11+ puanı olan bir eli tarif eden bir konuşmadır. Eğer bu deklere geri alınır ve yerine en az 6 parça Pik ve/veya en az 14 puan gösteren bir deklere yapılır ise bu “alt kümesi” dir. Ancak ilk deklere yerine 11 den az puan gösteren veya 5 parçadan az Pik rengi uzunluğu gösteren deklereyi “benzer” olarak düşünüp, “eşdeğer” bir konuşma olup olmadığına karar vermeliyiz.
Renkler
Eğer yasal (sonradan yapılan) deklere, ilk yapılan deklereden daha az sayıda renk gösteriyor ise bu bir “eşdeğer konuşma” değildir. İlk deklerede Pik ve Minör renkleri gösteren 2♠ denmiş, daha sonra sadece Pik rengini gösteren bir konuşma yapıldı ise, bu bir “eşdeğer konuşma” değildir. [Benzerlik açısından, ama alt kümesidir.]
Kuvvet
İki konuşmanın eşdeğer olabilmesi için, konuşmaların ortak kuvvet göstermesi (çakışma alanı olması) gerekir. Eğer fark bir Papaz kuvvetinde veya üstünde ise konuşma eşdeğer değildir. Ayrıca iki deklere arasındaki fark, ortak çakışma alanından büyük ise yine konuşma eşdeğer değildir. Sırasız deklere veren kusurlu oyuncu 13 -15 puan gösteren NT yerine, 15-17 puan gösteren NT dekleresi eşdeğer konuşma değildir. Kuvvet farkı 2 puan (13-14), Çakışma 1 puan (15). Yani kuvvet farkı çakışma alanından büyük. Ayrıca 1♠ açışı ile, 1♠ araya girişi de aynı kuvveti göstermez.
Uzunluk
Eğer yasal deklere, önceki deklere ile aynı rengi gösteriyor ise, yasal deklerenin renk uzunluğu ilk deklerede gösterilenden bir eksik olması halinde eşdeğer kabul edilebilir. Örneğin, ortak 1♥ açar ve siz sağınız konuşmadan 3♦ (4 lü Kör desteği ve 10-12 puan) sırasız dekleresi verirsiniz. Deklere kabul edilmez. Sağınız 2♣ der. Şimdi eğer 3♣ cue bidiniz, en az 3 lü Kör desteği ve benzer kuvvet gösteriyor ise, bu konuşmayı eşdeğer kabul etmek gerekir.
Şimdi benzer ama farklı bir duruma bakalım. Sıra ortağınız da iken, siz sırasız 1♥ açarsınız. Kabul edilmez. Sıra ortağınıza döner. Ortak bu sefer 1♥ açar. Sağdaki oyuncu 2♣ der. Artık 3♣ cue bidiniz üç veya daha fazla Kör gösterdiğinden, eşdeğer konuşma değildir. Ancak dört veya üstü Kör desteği gösteren konuşmalar eşdeğer kabul edilebilir.
“Aynı amaç”
Buradaki fikir, el hakkında daha fazla bilgi vermeyen dekleredir. Eğer bire bir aynı bilgiyi aktarıyor ise bu bir eşdeğer konuşmadır. “Aynı amaç” kavramının kasıtı budur. Örneğin, Batı 1♦ açar, Güney sırasız Kontr der. Kuzey Pas der. Doğu 1♥ der. Güney yine Kontr der. Her iki Kontr konuşması benzer gibi görünmekle birlikte, aktardığı bilgi içeriği açısından aynı değildir. Bu yüzden eşdeğer konuşma değildir. [Başka örnek; ortak 2NT açmıştır. Siz 1NT zannedip 2♣ Stayman yaparsınız, daha sonra bunu 3♣ ile düzeltirsiniz. Bu bir eşdeğer konuşmadır. Çünkü aynı amacı taşımaktadır.]
Kusursuz Tarafın Zarar Görmesi
Yasanın amacı, mümkün olduğunca oyunun kesilmeden sürdürülebilme-sidir. Ancak, 23C ye göre, İptal edilen bir konuşmanın yerini eşdeğer bir konuşmanın alması sonucu, Hakem oyunun sonunda; usulsüz konuşma sonucu edinilen yardımın olmaması halinde bordun sonucunun farklı olabileceğine ve bunun sonucu olarak kusursuz tarafın zarar görmüş olabileceğine kanaat getirirse, ayarlı skor uygulayacaktır.
Örneğin bir oyuncu sırasız 1♥ açmış olsun. Daha sonra bunu, eşdeğer konuşma kabul edilen, 4 veya daha fazla Kör gösteren 3♦ konuşması ile değiştirmiş olsun. Ortağı 1♥ açar. Daha sonra koz As ve Ruanın ortağında olduğunu öğrenip, elinde ♥D olmamasına rağmen, 7♥ deklere etmiş olsun. Ellerinde 10 koz olduğunu bildiğinden Kör Damını araştırmaya ihtiyaç duymaz. Halbuki bu bilgi olmasa idi Dam olmadan Grand Şlem deklere edemeyecekti. Ayarlı skor uygulanması gerekir.
TD, 23C yi sadece “eşdeğer konuşma” yapıldığında şartlar oluştu ise uygulayacaktır. Eğer kusurlu taraf daha kötü bir skor elde etti ise, ayarlı skor verilmeyecektir.
TD kusurlu oyuncunun ortağının yaptığı konuşmalara dikkat etmelidir. Bu bilgiden ekstra avantaj temin etmiş midir?
- Durum: Ortak ekstra bilgiyi kullanmış olabilir. Ancak göz önüne alınması gereken bir durum daha vardır. Eğer böyle bir usulsüzlük olmasa idi, çıkacak sonuç aynı ise, bir onarma yapmaya ihtiyaç yoktur. Zira kusurlu taraf ek bir kazanç elde etmemiştir.
- Durum: Böyle bir kusur olduğundan ötürü biraz önceki 7♥ örneğinde olduğu gibi bir kazanç elde edildi ise onarma gerekir. Diğer örneklere bakalım;
Herkes Zonda Dağıtan Kuzey
| W | N | E | S |
| 3♦ | 3♥ | P | |
| ? |
Doğunun sırasız dekleresi kabul edilmez.
Şimdi Batı 3NT deklere ederse, neden 4♥ değil diye sormak gerekir mi? Ortağının elinin JTxxx den daha iyi bir el olduğunu varsaymış olabilir. Öte yandan, 1♥ açışı elini uygun bir şekilde tarif etmekte idi. TD doğru neticeye varmak için bir anket yapmalıdır. Eğer ankete katılanlar yeteri kadar 4♥ dekleresini seçiyorlar ise, bu konuşma yasalara uygundur. Ancak anket sonucunda ağırlıklı skor atanması da gerekebilir.
Dağıtan Batı Zon Kimse
| W | N | E | S |
| 1♣ | P | 1NT | P |
| 3NT | Herkes Pas |
Turnuvada diğer çiftlerin çoğu 4-4 Pik ile 4 Pik oynamışlardır. Hem 4♠ hem de 3NT kontratları 10 löve almaktadır. Durumdan memnun olmayan KG direktör çağırır. Batı 1NT dekleresi ile verilen bilgi dışında bir bilgi kullanmamıştır. (1. Durum) Onarma yok!
Aynı konuşmaları birazcık değiştirelim ve bu sefer Batı 3NT değil 2♠ desin. Doğu 4♠ deklere eder ve 10 löve alırlar. Halbuki 3NT 9 elde kalacak olsun. KG yine direktör çağırmış olsun. Doğu eşdeğer konuşma yapabilmek için Pas dekleresini yasal 1NT ile değiştirdi. Çünkü eğer dekleresi 1♠ olsa idi, bu eşdeğer konuşma kabul edilmeyecekti. Bu sebeple Doğunun 2♠ dekleresi şüphelidir. 1. Durum karşılandı. Ama 2. Durum değil. Çünkü Doğu hala Batının elinde 4 parça Pik bulabileceğini biliyor. Eğer düzeltme yapılmadan ortağı 1NT dese idi, böyle bir denemesi olmayacaktı. Ama yine de onarma yok!
Bir diğer örnek;
Güneyin eli; ♠ QT63 ♥ J9 ♦ KT86 ♣ JT5
| W | N | E | S |
| P | |||
| 1♣ | P | 1♥ | P |
| 2♥ | P | P | ? |
Kuzeyin konuşması eşdeğer konuşma olduğu için Güneye bir kısıt yok. Ortağında açar puan olmadığını bildiğinden, uyandırma pozisyonunda Pas geçmeyi tercih edecektir. Ama ya Güneyin eli şöyle olsa idi;
♠ A863 ♥ J ♦ KJ84 ♣ KJ72
Ortağının açar puanı olmadığını bildiğinden yine Pas geçmeyi tercih edebilecektir. Halbuki bu bilgi olmasa muhtemelen Kontr ile ortağını konuşmaya davet edecekti. TD anket yapmalı ve ona göre ayarlı skor atamalıdır.
* Ton Kooijman (Chairman – WBFLC) ’ın yorumu ile
Eşdeğer Konuşma Videosu (Türkçe Alt Yazılı):
Briç Yasaları – Eşdeğer Konuşma (Sorular)