Geçen yazımda, Briçin hile yapmaya açık bir oyun olması nedeniyle kumar amacı ile oynanamayacağını, tedbirli olmak amacı ile de karşılaşılabilecek bazı hile ve manyel örnekleri vermiştim. Peki, ya biz farkında olmadan ve istemeden oyun masasında rakiplere bilgi sızdırıyorsak (information leakage) ne olacak? Buna verilebilecek en basit örnek masada kararsızlık geçirip uzun süre düşünmektir. Örneğin turnuvadasınız, rakiplerin deklere ettiği yüksek seviyede bir kontrata “Pas” mı “Kontr” mu diye uzun süre düşündükten sonra “Pas” demeyi tercih ettiniz. Elinizde bir miktar kuvvet olduğunun belli olmasının yanı sıra, rakiplerin artık ortağınızın “Kontr” demesine bile itiraz etme hakkı doğacaktır.
Usta oyuncuların önemli bir özelliği de, görmedikleri kağıtları doğru ellere yerleştirebilmeleridir. Esas becerileri, Briç tekniklerini kullanmanın yanı sıra, rakiplerin mimiklerinden de faydalanabilmeleridir. Kağıt seçerken tereddüt geçirme, elinden atacağı kağıdı son anda değiştirme, seçtiği kağıdın elindeki diğer kağıtlara göre pozisyonu, ortağın atağına karşı gösterdiği huzursuz kırpışmalar vb durumlar istemeden rakiplerinize bilgi sağlamaktadır. Briç oyuncularına ilk öğretilen, kağıtları karıştırmamaları için, elindeki kağıtları renklere göre sıralamaları (kırmızı siyah kırmızı siyah gibi) ve soldan sağa büyükten küçüğe sıraya dizmeleridir. Ancak bu düzene sıkı sıkı bağlı kalıp, oyun sırasında elimizdeki kağıtları yeniden dizmezsek, karşı tarafa ek bilgi sağlarız. Örneğin, bir renge uyarken o renkte atılabilecek en büyük kağıdı, elimizin en sağındaki kağıt olarak seçip attığımızda, bunu fark eden rakip usta oyuncu, o renkte başka kağıdımız kalmadığını hemen anlayacaktır. Diyelim ki bu kağıt Dam. Deklaran için Vale nin yeri de önemli. Artık kağıtların nasıl yerleştiğinden emin olabilir.
Bu yazımda ve gelecek yazımda, 15 yıl birlikte çalışmaktan büyük keyif aldığım, usta briç oyuncusu Faik Falay dan öğrendiğim iki önemli “Bilgi Sızıntısı”nı önleme metodundan bahsedeceğim. Kendisi, 50 yıllık briç oyuncusu olup, 2008 yılında Briçte Türkiye ye ilk Avrupa Birinciliğini kazandıran Senyör Milli Takımının üyesi idi. Bu kadar yıl birlikte olmamıza rağmen kendisi ile aynı masada oynama şansım olmadı. Burada aktaracaklarım, Faik Falay’ı izleyerek kendime çıkardığım derslerdir.
Birincisi, bir çok oyuncunun “ustalık gösterisi” olarak düşündüğü oyun bitmeden elini açma (Claim) olaydır. Deklaran eller üzerinde hakimiyetini kurar ve oyun son kağıda kadar oynanmadan oyunun sonucunu açıklar. Gerekiyor ise oyun planını da açıklar ve fazla vakit kaybetmeden oyun sonlanır. Briç oynayanlar bu durum ile defalarca karşılaşmıştır. Aslında buraya kadar sorun yok. “Eli açmanın oyunu erken bitirmenin” ne zararı olacak ki diye düşünebilirsiniz. Olaya bir de ters taraftan bakın. Ya erken açamıyorsanız hangi mesajı veriyorsunuz; “Sıkıntım var!”. Bu durumu daha iyi açıklamak için bir mizansen ile anlatayım;
Çevrenizde çok usta Briç oyuncusu olarak bilinen Mehmet abinin rakibi olarak briç masasındasınız. Mehmet abi elini oyun bitmeden açması ile ünlüdür. Hatta yere ilk kağıt atıldığında bile elini açtığı görülmüştür. Bu uzak görüşlülük(!) çevresinde çok usta Briç oyuncusu olarak kabul edilmesini sağlamıştır. O gün masada, Mehmet abi ve ortağı kuvvetli konuşmalar ile 6 Sanzatuyu deklare ettiler. Mehmet abi deklaran oldu. Siz de onun solunda ilk atağı yapacak oyuncusunuz. Kağıtlara baktığınızda, Allah için ne bir resim ne bir puan var. Hatta 8 liden büyük kağıdınız yok. Umutsuz bir şekilde, elinizde ki tek dört parça renk olan Kör renginin en küçüğünü çıktınız. As ve Rua yerde olmasına rağmen Mehmet abi yerden 9 luyu koydu, ortağınızın 10 lusunu Dam ile ezdi. Hemen Pike girip ortağınızdan Ası da çıkardı. Artık bir elden bir yerden elleri topluyor. Siz de tüm renklere uyarken “Bitse de gitsek” modundasınız. Sıra yerden metr Pikleri çekmeye gelmiştir. Mehmet abi kısa bir tereddütten sonra elinden kayıp Treflisini atar. Birden bire kafanızda bir ışık yanar! “Yahu benim bildiğim Mehmet abi çoktan elini açardı. Halbuki açamadı. Acaba bir sıkıntısı mı var!” Kör Valesi ortakta olsa bile, yerdeki As Rua ya düşecektir. Ama ya Vale tek ise, bu durumda Mehmet abide de kaçamadığı dördüncü Kör var demektir.. “Sakın benim enayi Kör 8 lim onu tehdit ediyor olmasın! Aman bu kağıda sıkı sıkı yapışayım da Kör kaçmayayım!” dersiniz ve kontratın batarını bulmuş olursunuz. Aslında Mehmet abi alışılmış oyununu oynayamadığı için şüphelendiniz ve batırdınız. Karşınızda Faik abi olsa idi, rutin bir şekilde oyunun som kağıdına kadar kağıtları dönerdi. Belki oynayanlar ve seyredenler için sıkıcı olurdu, ama bilgi sızıntısı olmaz idi. BBO da seyrederken Faik Falay a seyirciler “aç artık” “claim yap” gibi yazılar da yazsalar, o kendi rutininden sapmıyor ve bir sıkıntısı var mı yok mu anlaşılamıyor. Hatta çoğu kez bu duruma alışamayan rakipler, dikkatsizce yanlış kağıt atıyorlar.
Bir sonraki yazımda bahsedeceğim, Bilgi Sızıntısını önleme konusunda ki ikinci tedbir ise, turnuvalar ile ilgilidir ve çok büyük bir çoğunluk tarafından farkında olunmayan bir konudur. Tedbir alınması ise, son derece kolaydır! Size küçük bir ev ödevi vermek istiyorum. Bildiğiniz gibi, turnuvalarda gelen boarddan kağıtlarınızı aldıktan sonra 13 kart var mı diye saymanız gerekiyor. Lütfen rakiplerinizin kağıt sayma yöntemine bakın! Bu konuyu daha önce hiç düşünmediyseniz, sizi şaşırtacak ilk konu herkesin aynı yöntem ile elindeki kağıtları saymadığı olacaktır!
Şimdi ki testimiz yine Defans üzerine. 10 adet sorumuz “Lightner Kontr” ve “İlk Ataktan sonra ki oyun” üzerine.
İyi eğlenceler
Halim Hanyaloğlu