Briç Yasaları – Diğer Konular (Bilgi)

Yanlış Kart Sayısı

Yasa 13, yanlış sayıda (13 den fazla) kart durumunda yapılacakları tanımlar.

A. Konuşma Yapılmamış İse
Eğer elinde yanlış sayıda kart olan oyunculardan hiçbiri konuşmamış ise:
1. Hakem gerekli düzeltmeyi yapar, ve eğer hiçbir oyuncu başka bir oyuncunun kart(lar)ını görmedi ise bordun normal şekilde oynanmasına devam edilir.
2. Hakem, bord ceplerinin bir veya daha fazlasının yanlış sayıda kart içerdiğini belirlerse ve bir oyuncu başka bir oyuncuya ait bir veya daha fazla sayıda kartı görmüş ise, Hakem bordun oynanmasına ve skorun ortaya çıkmasına izin verir. Eğer ortaya çıkan dış bilginin bordun sonucunu etkilemiş olduğuna karar verirse, Hakem skoru [bkz. Yasa 12C1(b)] ayarlar ve kusurlu tarafa ceza uygulayabilir.

B. Artırma veya Kart Oyunu Esnasında Fark Edilirse
Hakem, oyunculardan birinde 13’ten fazla kart bulunduğunu, bir diğerinde ise eksik sayıda kart olduğunu belirlerse ve eğer elinde yanlış sayıda kart olan bir oyuncu herhangi bir konuşma yapmış ise:
1. Eğer Hakem bordun düzeltilerek oynanabileceğine kanaat getirirse, bord gerekli düzeltme yapıldıktan sonra, başka bir değişiklik olmaksızın oynanır. Hakem,bordun tamamlanmasından sonra ayarlı skora hükmedebilir.
2. Bunun dışında, eğer yanlış sayıda kartı olan oyuncu bir konuşma yapmışsa, Hakem [Yasa 12C1(b) uyarınca] ayarlı skor verir ve kusurlu tarafa ceza uygulayabilir.

C. Fazla Sayıda Kart
Dağılıma ait olmayan bir fazla kart bulunduğunda o dağılımdan çıkarılır. Artırma ve oyun etkilenmeden devam eder. Eğer böyle bir kartın löveye verildiği tespit edilirse ayarlı bir skor verilebilir. Böyle bir kartın geçmiş bir löveye verildiği tespit edilmedikçe ayarlı skor verilemez.

D. Oyun Bittikten Sonra
Oyunculardan birinde 13’ten fazla kart bulunduğu, bir diğerinde ise eksik sayıda kart olduğu oyun bittikten sonra fark edilirse, masa skoru iptal edilmeli ve bord için ayarlı skor verilmelidir. Kusura neden olan taraf için prosedür ceza uygulanabilir.

 

Yasa 14, Kayıp (eksik) kart durumunda yapılacakları tanımlar.

A. Oyun Süreci Başlamadan Önce Elin Eksik Olduğu Tespit Edilirse
Atak kartının yüzü açılmadan önce bir veya daha fazla elde 13’ten az sayıda kart olduğu ve başka ellerde 13’ten fazla sayıda kart olmadığı saptanırsa, hakem her kayıp kart için arama yapar ve:
1. Kart bulunursa, eksik olan ele geri konulur.
2. Kart bulunamazsa, hakem başka bir deste kullanarak, özgün dağıtımı yeniden kurar.
3. Daha önce yapılmış konuşmalarda herhangi bir değişiklik yapılmadan, artırım ve oyun normal devam eder ve düzeltilen elin tüm kartlarının başından beri eksiksiz olduğu kabul edilir.

B. Elin Eksik Olduğu Daha Sonra Fark edilirse
Atağın yüzü açık olarak yapılmasından sonra (düzeltme sürecinin sonlanmasına kadar) herhangi bir zamanda bir veya daha fazla elde 13’ten eksik sayıda kart olduğu ve başka ellerde 13’ten fazla sayıda kart olmadığı saptanırsa hakem kayıp kart için arama yapar ve:
1. Kayıp kart oynanmış kartlar arasında bulunursa, Yasa 67 uygulanır.
2. Kayıp kart başka bir yerde bulunursa, eksik olan ele geri konulur. Onarma
ve/veya ceza uygulanabilir. (Aşağıdaki B4. maddeye bkz.)
3. Kayıp kart bulunamazsa, başka bir deste kullanılarak, özgün dağıtım yeniden kurulur. Onarma ve/veya ceza uygulanabilir. (Aşağıdaki B4. maddeye bkz.)
4. Bu yasanın B bendi hükümleri gereğince bir ele geri konulan kartın, başlangıçtan bu yana eksik kart içeren elde bulunmakta olduğu kabul edilir. Bu kart bir cezalı karta dönüşebilir ve bu kartı oynamamış olmak bir rönons oluşturabilir.

C. Kartın Yerleştirilmesinden Dolayı Oluşan Bilgi
Eksik kartın tamamlanmış olduğuna ilişkin bilgi, yanlış sayıda kart sahibi olan oyuncunun ortağı için usulsüz bilgidir.

 

Yasa 15, yanlış bord durumunda yapılacakları tanımlar.

A. Yanlış Bordun Kartları
1. Bir oyuncunun yanlış borddan aldığı kartlar ile vermiş olduğu konuşma (ve daha sonra yapılan tüm konuşmalar) iptal edilir.
2. (a) Kusurlu oyuncunun ortağı daha sonra bir konuşma yapmış ise, Hakem ayarlı skor atayacaktır.
(b) Bunun dışında, kusurlu oyuncu doğru kartları eline alarak konuşmasını yapar ve artırma normal akışında devam eder.
(c) Geri alınan veya iptal edilen tüm konuşmalar için Yasa 16C geçerlidir.
3. Kusurlu oyuncu, daha önce yanlışlıkla kartlarını aldığı bordun oynanma sırası geldiğinde, önceden yaptığı konuşmayı aynen tekrarlarsa, Hakem bordun normal olarak oynanmaya devam edilmesine izin verebilir. Ancak kusurlu oyuncu daha önceki konuşmasından farklı bir konuşma yaparsa Hakem ayarlı skor verecektir.
4. Yukarıda belirtilen onarmalara ek olarak, bir prosedür cezası (Yasa 90)
öngörülebilir.

B. Yanlış Bord Artırma veya Oyun Sürecinde Fark Edilirse (sadece ikili turnuvalarda uygulanır)
Hakem, artırma sürecinin başlamasından sonra, oyunculardan birinin o turda oynamaması gereken bir bordu oynamakta olduğunu belirlerse:
1. Eğer masadaki bir veya daha fazla sayıda oyuncu o bordu, doğru rakibe karşı olsun veya olmasın, daha önceden oynamış ise, bord her iki taraf için iptal edilecektir.
2. Eğer masadaki oyuncuların hiçbiri o bordu daha önce oynamamış ise, Hakem artırma ve oyunun normal olarak devam ederek tamamlanması talimatını verir. Hakem skoru geçerli sayar ve çiftlerin oynaması gereken doğru bordun daha sonra oynanmasını isteyebilir.
3. Hakem geçerli bir skor kazanma olanağından yoksun kalmış yarışmacılara yapay bir ayarlı skor verecektir.

Eğer o bordu oynamayanların, o bordu oynama şansı kalmamış ise Avg+ (60) verilir.

Yanlış bordu alıp konuşma yapıldı ise ve daha sonra yanlış fark edilip düzeltildi ise, yanlış bordda yapılan konuşma tekrarlanmalıdır. Yoksa bord iptal edilir.

Ayarlı Skor

Yasa 12 ye göre Ayarlı skor verilmesi hakemin yetkisindedir.

a) Şu durumlarda ayarlı skor verebilir;

1. Hakem, Yasaların, masada gerçekleşen belirli bir ihlal sonucu doğan mağduriyeti gidermekte yetersiz kaldığına hükmederse, kusursuz yarışmacı
lehine,
2. Hakem bordun normal şekilde oynanmasına olanak verecek hiçbir düzeltmenin yapılamayacağına hükmederse,
3. Bir usulsüzlüğün doğru olmayan bir şekilde onarılması söz konusu olduğunda ayarlı skor verebilir.

b) Ayarlı skor vermenin amacı, kusursuz olan tarafın görmüş olduğu zararı
gidermek ve kusurlu tarafça yasaya aykırılık nedeniyle kazanılan herhangi bir avantajı ortadan kaldırmaktır. Bir yasaya aykırılık nedeniyle zarar; masada kusursuz tarafın, aykırılık gerçekleşmeseydi elde edebileceğinden daha elverişsiz bir sonuç alması durumunda meydana gelir.

c) Ayarlı skor verilmesi

1. (a) Bir usulsüzlükten sonra hakem bu yasalar çerçevesinde bir skor ayarlaması yapmaya yetkili ise ve atamalı bir ayarlı skor verebiliyorsa vermelidir. Böyle bir skor oyun sırasında elde edilen skorun yerine geçer.
(b) Hakem, ayarlı skoru belirlerken, yasa ihlali olmasa idi, masada gerçekleşmesi muhtemel sonuca en yakın skora ulaşmayı hedeflemelidir.
(c) Atamalı ayarlı skor, masada gerçekleşmesi olası birkaç farklı sonucun gerçekleşme oranına bağlı ağırlıklı toplamı yansıtacak şekilde belirlenebilir, ancak bu esnada sadece yasalara uygun şekilde gerçekleşebilecek olası sonuçlar göz önünde bulundurulmalıdır.
(d) Eğer olasılıklar çok çeşitli ise ya da belirgin değil ise hakem yapay ayarlı
skor verebilir. (Bkz. aşağıda C2 maddesi.)
(e) Usulsüzlüğü takiben, eğer kusursuz taraf, son derece ciddi bir hata (yaşanan kural ihlalinden bağımsız olarak) sonucu veya kumar olarak nitelendirilebilecek (ve başarısız olduğu takdirde onarma beklentisi doğurabilecek) bir hareket tarzı sonucu kendi görmüş olduğu zarara katkıda bulunursa:
i. Kusurlu taraf, yapmış olduğu kural ihlaline ilişkin yaptırımın sonucu belirlenecek olan ayarlı skoru alır
ii. Kusursuz taraf ise, görmüş olduğu zararın kendi hatasından kaynaklanan kısmı için telafi hakkı kazanmaz
2. (a) Bir usulsüzlük nedeniyle hiçbir sonuç elde edilemiyorsa hakem, usulsüzlükten doğan sorumluluğa göre; aşağıdaki yapay ayarlı skorlardan birini verebilir: Doğrudan kusurlu yarışmacıya averaj eksi (ikili turnuvada olanaklı maç puanlarının en çok % 40’ı); kısmen kusurlu yarışmacıya averaj (ikili turnuvada % 50); hiçbir kusuru olmayan yarışmacıya averaj artı (ikili turnuvada en az % 60).
(b) Hakem, IMP skorlamalı bir oyunda averaj artı veya averaj eksi olarak yapay bir ayarlı skor atamayı tercih ederse, bu skorlar artı 3 IMP veya eksi 3 IMP ye karşılık gelir.
(c) Yukarıdaki maddede belirtilen hükümler, kusursuz tarafın, o seans için olanaklı maç puanlarının %60’ının üzerinde bir skor elde etmesi durumunda ya da kusurlu tarafın, o seans için olanaklı maç puanlarının (ya da IMP cinsinden eşdeğeri) %40’ının altında bir skor elde etmesi durumunda değiştirilir. Bu yarışmacılara o seansın diğer bordlarında elde ettikleri yüzdeleri (ya da IMP cinsinden eşdeğerleri) verilir.
(d) Yetkili Federasyon, herhangi bir yarışmacının bir oturumda birden çok sayıda borddan skor alamamış olmasına karşın bir çözüm oluşturabilir. Bu durumda her bir bord için bağımsız olarak verilecek skor, yukarıdaki (a) ve (b) maddelerinde öngörülen değerlerden farklılık gösterebilir.
3. Bireysel yarışmalarda, hakem bu Yasaların onarma ile ilgili hükümlerini ve ayarlı skor atanmasını gerektiren hükümlerini, kusurlu tarafın her iki üyesine karşı, usulsüzlükten sadece biri sorumlu olsa bile eşit olarak tatbik edecektir.
Ancak hakem, kusurlu oyuncunun ortağına, suçlu olmadığına kanaat getirirse, yöntemsel ceza uygulamamalıdır.
4. Hakem, nakavt maçında birbiriyle dengesiz ayarlı skorlar verdiğinde, her
yarışmacının borddaki skoru bağımsız olarak hesaplanır ve her iki yarışmacıya da bu iki skorun ortalaması atanır.

Tanımlar;

Suni Ayarlı Skor; bir dağıtımdan herhangi bir skor elde edilememesi veya belirlenememesi durumunda verilir.  Örnek; ikili turnuvada

A- Maks %40(-3 IMP). Normal puanı daha düşük ise o verilir.

Averaj %50,

A+ Min %60 (+3 IMP). Normal puanı daha yüksek ise o verilir.

Ayrık skor, bir veya her iki tarafa aykırılık sonucu meydana gelen skor yerine başka bir skorun belirlenerek verilmesi. KG -100 DB +300

Ağırlıklı skor, muhtemel skorların ortalaması alınır. %50 ihtimalle 4S= Skor %90, %50 ihtimalle 4S -1 Skor %40, Ağırlıklı skor (90+40)/2 = % 65

 

Ayarlı Skor Örnekleri

 

Yerin Hak ve Kısıtlamaları

YASA 42 – YERİN HAKLARI
A. Mutlak Haklar
1. Yer, hakemin önünde, olay veya Yasa ile ilgili bilgi verme hakkına sahiptir.
2. Kazanılmış ve kaybedilmiş lövelerin sayısını takip edebilir.
3. Yerin kartlarını deklaranın yönergesi doğrultusunda onun görevlisi olarak oynar ve yerin oynanan renge uymasını sağlar.
B. Sınırlanmış Haklar
Yer diğer haklarını Yasa 43’de belirtilen sınırlamalara tabi olarak kullanabilir.
1. Yer deklarana bir lövede renge uymadığı zaman çıkılan renkte kartı olup olmadığını sorabilir. (Ancak defans oyuncusuna soramaz.)
2. Herhangi bir usulsüzlüğü önlemeye çalışabilir.
3. Gerçekleşmiş herhangi bir usulsüzlüğe, sadece elin oynanması tamamlandıktan sonra dikkat çekebilir.

 

YASA 43 – YER ÜZERİNDEKİ KISITLAMALAR
Yasa 42’de belirtilenler dışında:
A. Yer Üzerindeki Kısıtlamalar
1. (a) Usulsüzlüğe başka bir oyuncu tarafından dikkat çekilmedikçe, yer oyun esnasında hakem çağırma girişiminde bulunamaz.
(b) Yer oyun esnasında bir usulsüzlüğe dikkat çekemez.
(c) Yer oyuna katılmamalıdır veya oyun hakkında deklaranla hiçbir iletişimde bulunmamalıdır.
2. (a) Yer deklaranla ellerini değiştiremez.
(b) Yer deklaranın eli oynamasını izlemek için yerinden kalkamaz.
(c) Yer, herhangi bir defans oyuncusunun elindeki bir kartın yüzüne bakamaz.
3. Defans oyuncusu Yer’e elini gösteremez.
B. İhlal Gerçekleşirse
1. Yer bundan önceki A1 ve A2 bentlerinde sayılan kısıtlamaların ihlali halinde Yasa 90 hükümlerince cezalandırılabilir.
2. Eğer yer, bundan önceki A2 bendinde sayılan kısıtlamaları ihlal ettikten sonra:
(a) deklaranı yanlış elden çıkış yapmaması hakkında uyarırsa, herhangi bir
defans oyuncusu deklaranın çıkış yapacağı eli seçebilir.
(b) elinden oynadığı bir kartın rönons teşkil edip etmediğini deklarana ilk kez kendisi sorarsa, deklaran oynadığı kart yasa dışı ise doğru kartla düzeltmek zorundadır ve Yasa 64’de öngörülen hükümler rönons resmileşmiş gibi uygulanır.
3. Eğer Yer, yukarıdaki A2 bendinde sayılan kısıtlamaları ihlal eder ve daha sonra bir defans oyuncusunun kural ihlaline ilk kez dikkat çekerse, o an için herhangi bir onarma uygulanmaz. Oyun hiçbir ihlal olmamış gibi devam eder. Oyun bittikten sonra, defans tarafı, kendi gerçekleştirmiş olduğu ihlalden dolayı kazanç sağlamışsa, Hakem, bu kazancın ortadan kalkacağı şekilde defans için ayarlı skor uygular. Deklaran tarafı için ise masa skoru geçerli kalır.

 

Oynanmış Kart

YASA 45 – OYNANMIŞ KART
A. Elden Kart Oynamak
Yer hariç her oyuncu kartını elinden çıkarıp masanın üzerine hemen kendi önüne yüzü yukarı gelecek şekilde koyarak oynar.

B. Yerden Kart Oynamak
Deklaran kartın adını söyleyerek yerden kart oynar, bundan sonra yer o kartı alır ve masanın üzerine yüzü yukarı gelecek şekilde koyar. Yerin elinden kart oynarken deklaran, eğer gerekirse, istediği kartı kendisi alabilir.

C. Oynanmış Sayılan Kart
1. Bir defans oyuncusunun, yüzünü ortağının görebileceği biçimde tuttuğu kart, o löveye oynanmış sayılır.
2. Deklaran elden belirli bir kartı oynamış sayılır, eğer bu kart:
a) yüzü açık biçimde, masaya değer veya neredeyse değer şekilde tutulduysa veya
b) oynandığını işaret eder bir şekilde tutulduysa.
3. Deklaranın, yeri düzenleme amacı dışında veya dokunulan kart ya da kartların altındaki veya üstündeki bir karta ulaşma amacı dışında, bilerek dokunduğu bir Yer kartı oynanır.
4. (a) Bir oyuncunun, sözle veya başka herhangi bir biçimde belirttiği kart oynamak zorundadır.
(b) Kendi elinden veya Yerden bir kart oynanmadan önce, deklaran, istemsiz olarak belirtmiş olduğu bir kartı değiştirebilir. Belirtilen kartın değiştirilme sebebi dil sürçmesi olabilir, fakat konsantrasyon kaybı veya durumun yeniden değerlendirilmesi olamaz. Deklaranın istemsiz belirttiği kartın üzerine yasal bir kart oynamış olan defans oyuncusu, değişiklik yapıldıktan sonra, ilk oynadığı kartı geri alıp yerine başka bir kart
oynayabilir.
5. Majör veya minör bir cezalı kart oynanmak zorunda olabilir

D. Yerin Deklaran Tarafından Belirtilmeyen Bir Kartı Oynaması
1. Eğer Yer, deklaranın söylemediği bir kartı oynanmış konuma getirirse, bu kart, her iki taraf ta bir sonraki löveye kart oynamadan önce buna dikkat çekilirse geri alınmak zorundadır ve bir defans oyuncusu yanlışlıktan sonra ancak buna dikkat çekilmeden önce oynadığı kartı eline geri alıp bir başkasıyla değiştirebilir; eğer deklaranın sağındaki rakip oynadığı kartı değiştirirse, deklaran o löveye sonradan oynadığı kartı geri alabilir.
2. Yer’in hatalı olarak oynadığı kartın değiştirilmesi için geç kalınmış ise, oyun, o löve veya daha sonraki lövelerde oynanan kartlar değiştirilmeksizin, normal olarak devam eder. Hatalı olarak oynanmış kart, o lövede oynanan ilk kart idi ise, bu durumda o kartın rengine uymamış olmak bir rönons oluşturabilir. Yer’in yanlışlıkla oynadığı kart, o an devam etmekte olan bir löveye verilen kart ise ve Yer bu şekilde rönons yapmış olursa, Yasa 64B3 ve 64C geçerlidir.

E. Löveye Oynanan Beşinci Kart
1. Bir defans oyuncusunun bir löveye oynadığı beşinci kart, Yasa 50 hükmünce cezalı karta dönüşür.
2. Deklaran kendi veya yerin elinden bir löveye beşinci kartı oynandığında, hakem bu kartın çıkılmış olmadığına karar verirse bu kart başka bir onarma
olmaksızın ele geri döner.

F. Yer Bir Kart İşaret Eder
Yer, elini yere açtıktan sonra, deklaranın yönergesi olmaksızın herhangi bir karta dokunamaz veya işaret edemez. (Düzenleme amacı hariç.) Eğer yaparsa, hakem derhal çağrılmalı ve olay hakkında bilgilendirilmelidir. Oyun devam eder. Oyun sonunda hakem yerin deklarana bir oyun önerdiğine ve defansın önerilen oyun ile zarara uğradığına karar verirse ayarlı bir skor atar.

G. Löveyi Kapatma
Dört oyuncu da löveye kart verinceye kadar hiçbir oyuncu kendi kartınıkapatmamalıdır.

 

YASA 46 – YERDEN OYNANACAK KARTIN EKSİK VEYA GEÇERSİZ TANIMLANMASI
A. Yerin Kartını Belirtmenin Doğru Biçimi
Yerden oynanacak kartı tanımlarken, deklaran istediği kartın hem rengini hem de derecesini açıkça belirtmelidir.

B. Eksik veya Geçersiz Tanımlama
Deklaranın yerden oynanacak kart için eksik veya geçersiz tanımlama yapması durumunda, aşağıdaki kısıtlamalar uygulanır (deklaranın değişik niyetinin kesin olduğu durumlar istisnadır):
1. (a) Eğer deklaran, yerden oynarken, “büyük” veya benzer anlamlı kelimeler kullanırsa, en büyük kartı tanımlamış sayılır.
(b) Eğer yerin ‘kazan’masını isterse, löveyi kazanacağı bilinen en küçük kartı tanımlamış sayılır.
(c) Eğer “küçük” veya benzer anlamlı kelimeler ile çağrı yaparsa, en küçük
kartı tanımlamış sayılır.
2. Eğer deklaran rengi belirtir ancak dereceyi belirtmezse, belirtilen rengin en küçük kartını çağırmış sayılır.
3. Eğer deklaran bir derece belirtir ancak renk belirtmezse:
(a) Çıkışta deklaran yerin bir önceki löveyi kazandığı renge, o renkte belirtilen derecede bir kart bulunması koşuluyla, devam etmiş sayılır.
(b) Tüm diğer durumlarda, deklaran yerden, belirtilen derecede bir kartı yasal olarak oynayabiliyorsa oynamak zorundadır; ancak yasal olarak oynanabilecek böyle iki veya daha fazla kart varsa, deklaran hangisini istediğini belirtmek zorundadır.
4. Eğer deklaran yerde olmayan bir kartı tanımlarsa, çağrı yok sayılır ve deklaran herhangi bir yasal kartı belirtebilir.
5. Eğer deklaran renk veya derece belirtmeksizin bir kartın oynanmasını isterse (örneğin, “herhangi bir şey oyna’’ veya benzer anlamlı kelimeler söyleyerek) herhangi bir defans oyuncusu yerden oynanacak kartı belirtebilir.

Daha detaylı bilgi için ekte verilen örnekleri inceleyin.

Yerden Oynanan Kartı Değiştirme Örnekleri

 

Briç Yasaları – Diğer Konular (Sorular)

Halim Hanyaloğlu